ابعاد حقوقی بهره برداری از رودخانه هیرمند توسط ایران و افغانستان

Authors

رضا موسی زاده

مرتضی عباس زاده

abstract

از آن جایی که مالکیت رودخانه های مرزی تماما در اختیار یک دولت قرار ندارد بنابراین بهره برداری و استفاده از این رودخانه ها از موضوعات اختلافات برانگیز بسیاری از دولت ها محسوب می شود. رودخانه مرزی هیرمند که از کوه های غرب کابل سرچشمه می گیرد و پس از پیمایش 1050 کیلومتر به تالآب هامون سرازیر می شود، یکی از موضوعات حقوقی بین ایران و افغانستان از زمان امضای عهدنامه پاریس 1857 تا کنون بوده است. این مقاله به دنبال پاسخ این پرسش است که بهره برداری از رودخانه هیرمند دارای چه ابعاد حقوقی می باشد و از منظر حقوق بین الملل چه اصولی بر رودخانه های بین المللی حاکم است ؟ بنابراین با توجه به رویکردهای مختلف نسبت به رژیم حقوقی حاکم بر رودخانه های بین المللی، مقاله حاضر درصدد است تا بر اساس قواعد موضوعه، عرف و آرای دادگاه های بین المللی و نیز رویه دولت ها، اصل حاکم بر رودخانه های بین المللی را مورد شناسایی و در مورد رودخانه هیرمند اعمال نماید. در نهایت، نتیجه این مقاله حکایت از این امر دارد که قواعد حقوق بین الملل در مورد رودخانه های بین المللی، «اصل حاکمیت سرزمینی محدود» بر رودخانه های بین المللی را پذیرفته است و طبق قواعد حقوق بین الملل رودهایی که حوزه آبریزی آنها در کشور دیگری واقع است، کشور بالادستی نمی تواند مسیر آن رود را تغییر، منحرف و یا با هر اقدام دیگری موجب زیان به کشورهای پایین دستی  گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حقوق ایران در بهره برداری از رودخانۀ هیرمند از منظر حقوق بین الملل

اختلاف ایران و افغانستان درخصوص چگونگی تقسیم و بهره‌برداری از آب هیرمند، قدمتی در حدود 130 سال دارد. دو کشور در سال 1351 معاهده‌ای به‌منظور چگونگی تقسیم آب رودخانۀ هیرمند امضا کردند که افغانستان در ابتدا به‌واسطۀ کودتا و مشکلات داخلی، نتوانست آن را به تصویب رساند و سال‌ها بعد که آن را تصویب کرد به بهانۀ خشکسالی و فراهم‌نبودن شرایط میدانی، از اجرای آن سر باز زد، به‌گونه‌ای که می‌توان ادعا کرد مع...

full text

ابعاد حقوقی بهره برداری از اجرام سماوی و چالش های فرا روی آن

اجرام سماوی از جمله ماه از منابع با ارزش اقتصادی زیادی برخوردارند وامکان ارسال فضاپیمای کوچک با فناوری‌های جدیدبرای معدن کاوی اجرام سماوی و استفاده از منابع معدنی آنها ایجاد شده است و  دیگر نیازی به ارسال فضا پیماهای بزرگ و انسان نیست. شرکت‌های خصوصی با توجه به سودآوری بالقوه در این حوزه بطور جد تمایل خود را برای بهره برداری نشان داده‌اند و شروع به سرمایه گذاری در این حوزه...

full text

بهره برداری از انفال

ارزش و جایگاه «انفال» در جامعة بشری امروز بر هیچ کس پوشیده نیست. بخش مهمی از ثروت ملی جامعه و خصوصا منابع طبیعی زیر عنوان انفال قرار می گیرند. همین امر کافی است تا نشان دهد چرا از انفال در رشته های مختلف حقوق عمومی( حقوق اساسی و حقوق مالی) و حقوق خصوصی ( اموال و مالکیت) بحث می شود. گذشته از اختلاف نظرهایی که پیرامون مصادیق انفال وجود دارد‘ مهمترین و اساسی ترین مشکلی که مانع تعیین دقیق جایگاه حق...

full text

بررسی اثرات زیست محیطی بهره برداری شن و ماسه از رودخانه تنکابن

این پروژه در سال 83-1382 به صورت ماهانه به مدت یک سال انجام شد. در این مطالعه اثرات بهره برداری شن و ماسه بر آبزیان رودخانه تنکابن بررسی شده است. این رودخانه یکی از رودخانه های مهم استان است که ماهی آزاد نیز به آن مهاجرت می کند. برای انجام این تحقیق یک ایستگاه در منطقه بهره برداری شن و ماسه(ایستگاه 2)، یک ایستگاه در بالادست (ایستگاه 1) و یک ایستگاه در پایین دست منطقه بهره برداری شن و ماسه انتخا...

full text

نقش تغییرات مورفولوژی رودخانه‌ی مرزی هیرمند در روابط سیاسی ایران و افغانستان

مرزها پدیده‎هایی هستند که اساساً ماهیّتی انسانی دارند که انسان به‎واسطه‌ی درک اختلاف‎های میان خود، آنها را ترسیم می‎کنند و در زمینه‌ی مطالعاتی جغرافیای سیاسی، به‎عنوان یکی از موضوع‎های محوری شمرده می‎شوند. در این میان، رودخانه‎ها به‎عنوان مرزهای طبیعی دو واحد سیاسی، به‎دلیل ماهیّت تغییرپذیری و تنوّع مورفولوژیکی خود، آثار محسوسی بر روابط سیاسی دو کشور به‎ویژه بر سر مسائل مرزی دارند. رودخانه‎ی هیرمند...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز

جلد ۲۲، شماره ۹۳، صفحات ۱۵۹-۱۸۳

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023